Ηλικιωμένες σε ρόλο ψυχολόγου στην Ζιμπάμπουε

Ζιμπάμπουε: μία χώρα, που μαστίζεται από πολιτικές συγκρούσεις, φτώχεια, ανεργία και αρρώστιες. Είναι μοιραίο, λοιπόν, να μαστίζεται και από προβλήματα ψυχικής υγείας καθώς και από πολύ υψηλά ποσοστά αυτοκτονίας. Ένας στους τέσσερις κατοίκους πάσχει από kufungisisa. Στη Ζιμπάμπουε η λέξη «kufungisisa» σημαίνει «αυτός που σκέφτεται πολύ». Την ίδια ακριβώς λέξη χρησιμοποιούν,

όταν θέλουν να αναφερθούν στην κατάθλιψη! Μάλιστα υπάρχουν μόλις 10 ψυχίατροι σε μια χώρα 13.000.000 κατοίκων. Ένας εξ΄αυτών, ο Chibanda, αποφάσισε το 2007 ότι έπρεπε να βοηθηθούν οι ασθενέστεροι οικονομικά ψυχικά ασθενείς. Οι βοηθοί, που θα είχε δίπλα του σε αυτό το εγχείρημα, ήταν ηλικιωμένες γυναίκες που οι περισσότερες είχαν δουλέψει στο παρελθόν στο Σύστημα Υγείας.

Έτσι κι έγινε. Οι αίθουσες θεραπείας είναι τα «παγκάκια φιλίας», τοποθετημένα σε διακριτικά σημεία έξω από νοσοκομειακούς χώρους και κάτω από τα δέντρα. Και οι θεραπευτές δεν είναι άλλοι παρά ηλικιωμένες γυναίκες της Ζιμπάμπουε, γνωστές και ως «οι γιαγιάδες της κοινότητας». Λαμβάνουν εκπαίδευση από ειδικούς του προγράμματος «The friendship Bench» και, έτσι, είναι σε θέση να προσφέρουν μια πρωτοβάθμια φροντίδα σε ανθρώπους, που υποφέρουν από άγχος ή κατάθλιψη ακούγοντας τα προβλήματά τους και παρέχοντας υποστήριξη.

Λέει ο Chibanda: «Όταν φτάνουν στον πάγκο, χρησιμοποιούμε μια παρέμβαση που ονομάζουμε kuvhura pfungwa (άνοιγμα του νου). Κάθονται και μιλούν για τα προβλήματά τους». Αυτές οι γεμάτες σοφία και εμπειρία γιαγιάδες ακούνε ιστορίες βίας, πορνείας, σεξουαλικής κακοποίησης, φτώχιας, φόβου, θυμού και μοναξιάς. Πολλές φορές, μάλιστα, οι άνθρωποι που προσφεύγουν στα «παγκάκια φιλίας» για ψυχολογική στήριξη έχουν HIV ή AIDS.

Μετά από τις ατομικές συνεδρίες στο παγκάκι, ο θεραπευόμενος εντάσσεται σε κάποιον CKT κύκλο (Circle Kubatana Tose, που σημαίνει «κρατώντας μαζί τα χέρια»). Πρόκειται για ομάδες, όπου οι θεραπευόμενοι μοιράζονται το πώς αντιμετωπίζουν τη ζωή ή το πώς νιώθουν, όταν δεν μπορούν να την αντιμετωπίσουν. Αυτό το μοίρασμα των εμπειριών και των συναισθημάτων βοηθάει στη θεραπευτική τους διαδικασία. Παράλληλα, σε αυτές τις ομάδες προωθείται και η ενεργοποίηση του θεραπευόμενου. Έτσι, εκεί μαθαίνουν να πλέκουν τσάντες, καλάθια, χαλιά και πορτοφόλια, μια τέχνη που τους βοηθάει στο «να μη σκέφτονται πολύ», όπως δηλώνουν οι ίδιοι. Το πρόγραμμα αυτό εκτιμάται ότι βοηθάει χιλιάδες ανθρώπους κάθε χρόνο.

Ο ψυχίατρος Chibanda, λοιπόν, έχει ως συνεργάτες του τις γιαγιάδες της Ζιμπάμπουε, γιατί ξέρουν να ακούν πολύ, να συμβουλεύουν λίγο, να παρηγορούν και να προχωρούν βήμα-βήμα μαζί με τους ασθενείς. Εξάλλου, όπως λένε στη Ζιμπάμπουε:

Υπάρχει μόνο ένας τρόπος να φας έναν ελέφαντα: μπουκιά-μπουκιά.

πηγή:https://www.gernaoallios.gr/