Ας ανοίξουμε την ψυχή μας, να βρει χώρο να ρθει η καλή μας Παναγία, να μας δώσει δύναμη ψυχική και σωματική. Απόλυτη ανάγκη, γιατί όλα αυτά που γίνονται, απλά, δεν αντέχονται...

Κι έρχεται μια στιγμή λοιπόν, που αποφασίζεις να τινάξεις μετά από 30, 40 χρόνια κοινής ζωής, τα πάντα στον αέρα. Ένα φιλικό μου ζευγάρι, με πάνω από 3 δεκαετίες κοινής πορείας, αποφασίζει να σπάσει τα δεσμά που το κράτησαν ενωμένο. Μια απόφαση που αν και ανατρέπει τις συνήθειες, αποκαλύπτει πολλά για τη φύση των σχέσεων και την πορεία της ζωής.

Η φίλη μου είναι λογοθεραπεύτρια. Και μου εξομολογήθηκε ότι όλα αυτά τα χρόνια, δεν είχε το θάρρος να αφήσει την τοξική σχέση μέσα στην οποία ζούσε. “ Είμουν η τυπική γυναίκα των περισσότερων γάμων, δυστυχισμένη, αλλά είχα σύζυγο”

Προσπαθούσε, όπως μου είπε στην συνέχεια, να συγκρίνει τον εαυτό της με άλλες γυναίκες, που υπέμεναν και υπομένουν ακόμα, επίσης τοξικούς γάμους. Ο άντρας της την φώναζε πάντα, της μιλούσε άσχημα και είχε ατελείωτα ξεσπάσματα οργής. Και καθώς μεγάλωνε, στα επίθετα που την στόλιζε, προστέθηκαν τα “γριά, άχρηστη, χοντρή...”. Η φίλη μου, παρά την βαθειά της δυστυχία, σιωπούσε για να κρατήσει ενωμένη την οικογένεια, μην θέλοντας να στεναχωρήσει τα παιδιά και τα εγγόνια της.

Αποφάσισε να χωρίσει, μόλις πριν ένα μήνα, όταν ανακάλυψε ότι ο άντρας της την απατούσε.

“ Ηταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι όταν ανακάλυψα ότι επισκεπτόταν συστηματικά ιερόδουλες. Ενιωσα σαν σκουπίδι, ζητιάνα που ικέτευα για ψίχουλα αγάπης, στοργής και σεβασμού, χωρίς να γνωρίζω ότι δεν υπήρχε καμία ελπίδα να τα εισπράξω ποτέ. Τέρμα όμως. Τέρμα η κακοποίηση και η βία. Ηρθε η ώρα να φροντίσω τον εαυτό μου, να αναπληρώσω τον χαμένο χρόνο. Διψάω για ελευθερία. Και λέω περήφανα ότι “ Δεν έχω σύζυγο, αλλά είμαι ευτυχισμένη”

Ηταν πραγματικά συγκλονιστικές οι αποκαλύψεις της φίλης μου. Κυρίως, γιατί κανείς από όσους την γνωρίζαμε, δεν είχε καταλάβει κάτι. 

Με αφορμή αυτό το γεγονός, έκανα μια μικρή έρευνα και βρήκα ότι η άφιξη της εμμηνόπαυσης και της συνταξιοδότησης, τα παιδιά που έφυγαν από το σπίτι, η μεγαλύτερη γυναικεία ανεξαρτησία, η δυνατότητα δημιουργίας νέων σχέσεων με μεγαλύτερη ωριμότητα, η μείωση της προκατάληψης και του στιγματισμού που συνδέονται με το διαζύγιο, η επιθυμία να έχουμε περισσότερη ελευθερία και να ζούμε μόνες, η επιθυμία ακόμη και να σπουδάσουμε ξανά ή να ταξιδέψουμε με φίλους, η ενδοοικογενειακή βία και η ανδρική προδοσία ήταν μερικοί από τους αμέτρητους λόγους που έδωσαν οι γυναίκες που φθάνουν στο διαζύγιο  μετά από δεκαετίες γάμου.

Ομως θα παραθέσω εδώ ένα πλήρες άρθρο, από το καλό site “Γερνάω αλλιώς”. Πολύ ενδιαφέρον και πλήρες, για να έχουμε μία εικόνα του τι ακριβώς συμβαίνει αυτή την στιγμή στην χώρα μας.

Σύμφωνα με τους πίνακες της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) από το 2007 έως το 2014 οι διαζευγμένοι στη χώρα μας ηλικίας 60 ετών και άνω αυξήθηκαν κατά 48%. Το ποσοστό αυτό συνεχώς αυξάνεται τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ. Ένα διαζύγιο δεν είναι σχεδόν ποτέ κάτι απλό. Όταν, όμως, είστε πάνω από 60 ετών και λέτε «αποφάσισα να χωρίσω», κανείς δεν μπορεί να σας προσάψει ότι πήρατε μια βιαστική απόφαση! Πόσο μάλλον, όταν κλείνετε το κεφάλαιο «γάμος», που διάρκεσε 20, 30 ή 40 χρόνια!

Γιατί όλο και περισσότεροι άνθρωποι της Τρίτης Ηλικίας αποφασίζουν να χωρίσουν;

Η αλλαγή στο προσδόκιμο της ζωής

Η αλλαγή στο προσδόκιμο της ζωής παίζει ρόλο σε μια τέτοια απόφαση: παλιότερα οι άνθρωποι πέθαιναν πιο νέοι. Σήμερα, όμως, στην ηλικία των 60 ετών υπολογίζουν ότι μπορεί και να ζήσουν άλλα 20-30 χρόνια από κει και πέρα. Και εκεί προκύπτει η σκέψη:«γιατί τα υπόλοιπα 20-30 χρόνια μου να τα περάσω κι αυτά έτσι; Αν δεν κάνω τώρα το μεγάλο βήμα, πότε θα το κάνω; Είναι η τελευταία μου ευκαιρία». Μια σκέψη, που δεν πυροδοτείται απαραίτητα από ένα πραγματικά πολύ άσχημο γάμο, αλλά ακόμα κι από έναν γάμο απλά μη ικανοποιητικό.

Περισσότερες γυναίκες ζητούν διαζύγιο

Το ποσοστό των γυναικών, που ζητούν διαζύγιο, έχει αυξηθεί: σύμφωνα πάλι με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) το ποσοστό των γυναικών, που πήραν διαζύγιο σε ηλικία 60 ετών και άνω αυξήθηκε κατά 61% από το 2007 έως το 2014, έναντι εκείνου των αντρών, που την ίδια περίοδο αυξήθηκε κατά 43%. Ένας άντρας, συνήθως, θα προτιμήσει να ανεχτεί μια μη ιδανική κατάσταση, παρά να «ταράξει τα νερά»: πράγματα όπως το να μαγειρέψει ή το να πλύνει τα ρούχα φαντάζουν «βουνό» για τον ίδιο και ο φόβος ότι δε θα τα καταφέρει να αυτοεξυπηρετείται πιθανό να τον κρατάει στον γάμο. Επίσης, οι άντρες συνήθως δεν έχουν το υποστηρικτικό κοινωνικό δίκτυο, που έχουν οι γυναίκες: ζουν πιο απομονωμένοι και με λιγότερους φίλους. Αντίθετα, οι γυναίκες όλο και πιο συχνά παίρνουν την απόφαση να τερματίσουν τον γάμο τους, γιατί συνήθως έχουν μεγαλύτερες προσδοκίες από τη συναισθηματική τους ζωή. Παράλληλα, επειδή όλο και περισσότερες υπήρξαν εργαζόμενες και τώρα συνταξιούχοι, είναι, πλέον, οικονομικά ανεξάρτητες, πράγμα που τις διευκολύνει στο να πάρουν την απόφαση να χωρίσουν.

Γάμος σε μεγαλύτερη ηλικία σημαίνει και διαζύγιο σε μεγαλύτερη ηλικία

Σήμερα οι άνθρωποι παντρεύονται σε όλο και μεγαλύτερη ηλικία, γεγονός που μεταθέτει χρονικά ένα ενδεχόμενο διαζύγιο πιο κοντά στην Τρίτη Ηλικία. Έτσι, για παράδειγμα, όταν ένα ζευγάρι παντρεύεται στην ηλικία των 35-40 ετών, θα φτάσει στον κορεσμό ή στην κούραση συνήθως γύρω στα 60.

Προβλήματα στον γάμο μετά τη σύνταξη

Βγαίνουν στην επιφάνεια προβλήματα στον γάμο μετά τη σύνταξη, που μπορούν να κλονίσουν ανεπανόρθωτα μια ήδη σαθρή σχέση.

Τα παιδιά ενηλικιώθηκαν

Τα παιδιά είναι, πια, ενήλικες και ίσως έχουν, ήδη, δημιουργήσει τις δικές τους οικογένειες. Έτσι, οι ηλικιωμένοι γονείς δεν νιώθουν, πλέον, υποχρεωμένοι να παραμένουν μαζί «για τα παιδιά». Συχνά, μάλιστα, η «άδεια φωλιά» φέρνει στην επιφάνεια το συναισθηματικό κενό, που υπάρχει στο ζευγάρι.

Σεξουαλική απομάκρυνση

Σεξουαλικά προβλήματα λόγω αύξησης της ηλικίας, τα πολλά χρόνια γάμου που έχει πίσω του ένα ηλικιωμένο ζευγάρι ή/και η ψυχική απόσταση που έχουν μεταξύ τους οδηγούν σε σεξουαλική απομάκρυνση, ένας καθόλου αμελητέος λόγος διαζυγίου και για την Τρίτη Ηλικία.

Το διαζύγιο δεν είναι, πια, ταμπού

Το διαζύγιο γίνεται όλο και πιο συχνό φαινόμενο στην εποχή μας και δεν αποτελεί, πια, ταμπού (τουλάχιστον στον βαθμό που ήταν κάποτε). Έτσι, πιο εύκολα θα πάρει σήμερα μια τέτοια απόφαση ένας ηλικιωμένος, που στη νεαρή και μέση ηλικία του δε θα τολμούσε ούτε καν να σκεφτεί.

Πιθανές επιπτώσεις από ένα διαζύγιο σ΄αυτήν την ηλικία

Προβλήματα όπως η μοναξιά, οι αντιδράσεις των μελών της οικογένειας και η αλλαγή/συρρίκνωση του κοινωνικού περίγυρου, που είχε το ζευγάρι μπορεί να είναι ιδιαίτερα οξυμένα στους ανθρώπους της Τρίτης Ηλικίας. Τα παιδιά είναι μεν ενήλικα, αλλά ένα διαζύγιο δεν παύει να είναι μια επώδυνη μετάβαση για πολλά από αυτά: πιθανόν να αντιδρούν στην αλλαγή του status quo της οικογένειας. Επίσης, η ανακοίνωση της απόφασης για διαζύγιο μπορεί να τα κάνει να νιώθουν ότι, μέχρι τώρα, ζούσαν σε μια επίφαση ευτυχισμένης οικογένειας.

Παράλληλα, η ρύθμιση των οικονομικών και περιουσιακών στοιχείων απασχολεί ιδιαίτερα τους ηλικιωμένους: σ΄αυτήν την ηλικία, νιώθουν ανασφάλεια για το μέλλον, μιας και δεν μπορούν, πια, να αναπληρώσουν την οικονομική συρρίκνωση που, συνήθως, επιφέρει ένα διαζύγιο στα μέλη της. Ενίοτε, στην εποχή μας, βοηθούν οικονομικά τα παιδιά τους, γεγονός που δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο την οικονομική τους θέση.

Τέλος, θα πρέπει να υπολογίζουν ότι το πλαίσιο της φροντίδας τους, πλέον, αλλάζει: δε θα υπάρχει ο σύζυγος ως στήριγμα στις αρρώστιες, που θα τους προκύψουν τα επόμενα χρόνια. Στο εξής θα πρέπει να υπολογίζουν στη βοήθεια των παιδιών τους, ενός επαγγελματία φροντιστή υγείας ή μιας μονάδας φροντίδας ηλικιωμένων (οίκο ευγηρίας).

Σε διάσταση και όχι διαζύγιο

Πολλοί είναι αυτοί, που τελικά δεν καταλήγουν στο διαζύγιο, γιατί:

• όσο κι αν δεν αποτελεί σήμερα ταμπού το διαζύγιο, οι ίδιοι δυσκολεύονται να αποδεχτούν την ιδιότητα του διαζευγμένου για τον εαυτό τους (μέσα τους επικρατούν ακόμα οι κοινωνικές νόρμες του παρελθόντος)

• προτιμούν να μη διαταράξουν τα κοινά οικονομικά (σύνταξη και άλλα εισοδήματα) και περιουσιακά τους δεδομένα σ΄αυτήν την ηλικία.

Επιλέγουν, λοιπόν, να ζουν σε διάσταση, δηλαδή να ζουν σε τελείως ξεχωριστά σπίτια (απλά χωρίς διαζύγιο) ή να ζουν ο ένας στην πόλη και ο άλλος στο χωριό/εξοχικό για όσο το δυνατό μεγαλύτερα διαστήματα (όσο λιγότερο συμβιώνουν, τόσο το καλύτερο…).

Όλοι οι χωρισμοί είναι οδυνηροί, ανεξάρτητα από το ποιος παίρνει την απόφαση. Δεν αναζητούμε, λοιπόν, νικητές και χαμένους. Σημασία έχει ο καθένας, ανεξάρτητα από την ηλικία του, να μετρήσει στη δική του ζυγαριά τι βαραίνει πιο πολύ και να επιλέξει αυτό που αντέχει.

Με πληροφορίες από:  https://www.gernaoallios.gr

Γ' Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης Σχολικό Ετος: 1968-1969 (Η μοναδική...κοπελιά χωρίς γιακά είναι η αφεντιά μου. Αντιδραστική, από τότε... 😁)

Aλήθεια τώρα;;;....

Για να δούμε:

 Οι κούνιες μας ήταν βαμμένες με γυαλιστερή λαδομπογιά με βάση το μόλυβδο. Τα πατώματα είχαν μωσαϊκό που σου περόνιαζε τα κόκκαλα κι οι κρεβατοκάμαρες ξύλινα πατώματα που τα γυάλιζαν με παρκετίνη, με κάτι βαρειές παρκετέζες και τύχαινε κάτι  αγκίθες να, να καρφώνονται  στις ξυπόλητες πατούσες μας.

 Οι παιδικές αρρώστιες έκαναν θραύση. Κάθε τόσο και μια συμμαθήτρια πάθαινε ιλαρά, κοκύτη, μαγουλάδες, ανεμοβλογιά. Κι εμείς χαρούμενες κολλούσαμε επάνω της για να κρεββατωθούμε και να γλυτώσουμε το σχολείο.

 Δεν είχαμε καπάκια ασφαλείας στα μπουκάλια με τα φάρμακα, ούτε καπάκια στις πρίζες του δωματίου, εκείνες τις σκούρες τις φτιαγμένες από βακελίτη.

 Ζεσταινόμασταν με σóμπες με ξύλα η με… κάρβουνο, η με θερμάστρες πετρελαίου. Που να βρεθεί καλοριφέρ τότε. Και φυσικά, υπήρχε μία, σε ένα δωμάτιο μόνο, όπου μαζευόταν όλη η οικογένεια για να ζεσταθεί. Ιδιωτικός χώρος για τον καθένα;; Ωραίο αστείο!!

Τηλέφωνο είχε ή σε κανένα θάλαμο του ΟΤΕ με κερματοδέκτη με εκείνες τις μάρκες τις χαραγμένες, ή στο περίπτερο της γειτονιάς, που είχε κρεμασμένα με μανταλάκια τα περιοδικά μας  Μανίνα, Κατερίνα  και ακόμα το Ρομάντζο, το Πάνθεον, το Ντομινό, η Βεντέττα, το  Πρώτο, το Εμπρός.

 Ακόμα ζητάω τη σοκολάτα ΙΟΝ αμυγδάλου του ταλήρου, ή τις πρώτες γκοφρέτες ΜΕΛΟ με τα χαρτάκια με τις φορεσιές και τις σημαίες των χωρών του κόσμου, ακόμα θυμάμαι το Γλυφιτζούρι κοκοράκι, το μαλλί της γριάς στα πρόχειρα λούνα παρκ, και τα μηλαράκια καραμελέ,το φρεσκοψημένο ποπ κορν , τις καραμέλες γάλακτος τις τυλιγμένες στο χρυσό χαρτί, τις κατακόκκινες καραμέλες τσάρλεστον ,την πέτσα βερίκοκο , το αυθεντικό παστέλι, και το κάτασπρο μαντολάτο. Ακόμα θυμάμαι τη γεύση απ το καλαμπόκι και τα κάστανα και συγκινούμαι όταν βλέπω καστανάδες, λίγους πια και καλαμποκάδες σε κάνα πανηγύρι.

Χάθηκε το αυθεντικό ντονέρ με την ξεροψημένη πίτα και το κοκινοπίπερο.

 Τα αστικά λεωφορεία Σκανια Βάμπις, Σκόντα, Βόλβο κι αργότερα Βritish Leyland και ΗΙΝΟ, είχαν τη μηχανή μέσα και ήταν συνήθως καλυμμένη με μπλέ δερμάτινα καπιτονέ καλύμματα. Βόγκαγαν κάθε φορά που ο οδηγός άλλαζε ταχύτητα. Καμμιά φορά είχε και μια θέση μπροστά δεξιά δίπλα στη μηχανή που ηταν η καλύτερη για τα παιδικά μας όνειρα των μικρών μας αδελφών.

 Υπήρχε και εισπράκτορας στριμωγμένος δίπλα στην πίσω πόρτα με το κλασσικό γκρί καπέλο με το γείσο, ένα πρωτόγονο μικρόφωνο κι έλεγε τις στάσεις ή φώναζε τέρμα τα μία και είκοσι. Θυμάστε εκείνες τις κερματοθήκες που έβαζε τα κέρματα και που τώρα τελευταία ξανάγιναν της μόδας;

 Τα κίτρινα τρόλευ με τους οδηγούς και τους εισπράκτορες με τις καφέ στολές, κι εκείνο το περίεργο μηχανάκι με τη μανιβέλλα που έκοβε τα εισιτήρια.

 Τα γκρίζα αμερικάνικα πελώρια ταξί με τα καθισματάκια που έπεφταν από τις πλάτες των μπροστινών καθισμάτων, γυρόφερναν ή άραζαν στις πιάτσες. Κι οι πειρατές, «ένα διφραγκάκι Σύνταγμα» τους έκοβαν το μεροκάματο.

 Ποιος να έχει τότε Ι.Χ  Οι λίγοι τυχεροί αγόραζαν VW σκαραβαίους, ή μεταχειρισμένα Consoul Cortina, Hansa, Wartburg, FIAT 1100, Opel Olympia. Θυμάστε τα Anglia, τα Peugeot 403, τα Renault 10 ή το Simca 1000, με τα ανύπαρκτα καλοριφέρ και τα λιγνά λάστιχα.

Το γάλα μας το έφερνε ο γαλατάς ή μέσα σε γυάλινα μπουκάλια με αλουμινένια καπάκια ή μας το άδειαζε από μεγάλες καρδάρες στην κατσαρόλα στην εξώπορτα.

Οι κολώνες του πάγου που τις έφερνε ο παγοπώλης με την τρίκυκλη μοτοσυκλέτα του και τις κουβάλαγε με εκείνο το περίεργο εργαλείο γάντζο, αργοέλιωναν στο κεφαλόσκαλο. Και η βρύση του ψυγείου είχε στο στόμιο της τυλιγμένο ένα λευκό τουλπάνι σα φίλτρο. Που ηλεκτρικά ψυγεία. Αργότερα θυμάμαι κάτι ΠΙΤΣΟΣ ΙΖΟΛΑ και ΚΕΛΒΙΝΕΙΤΟΡ.

Οι παπλωματάδες, οι καρεκλάδες οι γανωτζήδες οι ακονιστές κι οι τσαγκάρηδες είχαν πολλή δουλειά. Στην κεντρική λεωφόρο ένα πλήθος από λούστρους με καλογυαλισμένα κασελάκια που λαμποκοπούσαν περιίμεναν πελάτη.

 Και σε κάποια γωνιά σε μια καμαρούλα 2Χ2 ήταν το βασίλειο του τσαγκάρη με εκείνο το περίεργο καλαπόδι που έβαζε ανάποδα το παπούτσι και το κόλλαγε και το κάρφωνε με εκείνες τις μαύρες πρόκες με το πλατύ κεφάλι και διάχυτη η μυρουδιά της βενζινόκολλας

 Στη γωνιά του δρόμου μια ΕΒΓΑ που πούλαγε γάλα, γιαούρτια και παγωτά σε ψυγεία με μαύρα λαχιστένια καπάκια, και σε μια γωνιά μεταλλικά κουτιά με γυάλινο επάνω μέρος και μέσα μπισκότα γεμιστά με κρέμα γεύση βανίλλια σοκολάτα φράουλα και μπανάνα και κουραμπιέδες Μπούσιου αν θυμάμαι τυλιγμένους σε ημιδιαφανές χαρτί.

Στο κομμωτήριο της γειτονιάς οι κυρίες ψηνόντουσαν με τις ώρες κάτω απ τις κάσκες σεσουάρ με τα μαλλιά πασαλειμένα πλίξ τυλιγμένα σε ρόλλει κι όλα μαζί σκεπασμένα με δίχτυ και τα αυτιά σκεπασμένα με κοκκάλινα καπάκια. Η μανικιουρίστα καθάριζε τα πετσάκια και έβαφε τα νύχια με κατακόκκινο μανό που μύριζε ασετόν από δέκα μέτρα μακριά.

Ο καφές στα καφενεία ήταν μόνο Ελληνικός, τούρκικος τότε. Δεν υπήρχε νες ούτε φραπέ ούτε καπουτσίνο ούτε εσπρέσσο ούτε κάν φίλτρου γαλλικός. Μόνο σε κανένα ζαχαροπλαστείο εύρισκες γαλλικό και βέβαια τον πλήρωνες πανάκριβα.

 Οι πρώτες καφετιέρες ήταν κάτι γυάλινες κανάτες γεμάτες νερό πάνω στη φωτιά,με ένα ειδικό μεταλλικό φίλτρο που ο ατμός που υγροποιόταν έπεφτε πάνω στον καφέ τον έριχνε στο νερό και ο κύκλος συνεχιζόταν μέχρις εξαντλήσεως του περιεχομένου.

Σαββατόβραδο στα μικράτα μας σινεμαδάκι την σπουδαία περίοδο του Ελληνικού κινηματογράφου και το βράδυ ταβερνάκι με μπριζολίτσα παιδάκια και μια γουλιά μπύρα που μας έδινε κρυφά η μάνα μας γιατί «το παιδί δεν πρέπει να πίνει».

Και αργότερα πιο μεγάλοι πια σινεμά και καφετέρια στον Πύργο των Αθηνών ,το Loubier, το Blue Bell, του Φλόκα, το Βυζάντιο, του Βρυλώνια με τις φοβερές μακαρονάδες. Τη Σόνια.

Με πόση χαρά ακολουθούσαμε Κυριακή πρωϊ μετά την εκκλησία στο ζαχαροπλαστείο τους γονείς,  και απολαμβάναμε επί ώρες μια κουταλιά βανίλια, το γνωστο υποβρύχιο μεσα σε ένα ποτήρι παγωμένο νερό, ή τσακίζαμε μια μεγάλη σοκολατένια καριόκα.

Η γλυκύτερη αναμονή το καλοκαίρι ήταν ο παγωτατζής με το καρότσι με τις σιδερένιες ρόδες που το σπρωχνε στο χωματόδρομο. Παπασπύρου ΑΣΤΥ ΕΒΓΑ. Μια δραχμή η κρέμα, μιάμιση το κακάο, δύο η σοκολάτα.

Τα καλοκαίρια μπάνιο με το πούλμαν ή πάνω στις καρότσες των αγροτικών ή με φορτηγά ή άντε με προϊστορικά λεωφορεία που ζεμάταγαν σαν την κόλαση στις κοντινές παραλίες, Καβούρι Βουλιαγμένη, Βάρκιζα άντε και στη Λουμπάρδα ή απ την άλλη μεριά Ραφήνα Νέα Μάκρη Κόκκινο λιμανάκι.

 Γελάγαμε με κάτι χοντρές γριές που κάνανε μπανιο με τις κομπιναιζόν, Πέφταμε κάτω και χτυπιόμασταν όταν βλέπαμε κάποιους με το ένα χέρι να κρατάνε τυλιγμένη την πετσέτα γύρω τους και με το άλλο να προσπαθούν να βγάλουν το μαγιό και ναι βάλουν εσώρουχο και παντελόνι. Σιχαινόμασταν τα κεφτεδάκια ή τα ντολμαδάκια στην αμμουδιά. Και το νερό που πίναμε ήταν πάντα χλιαρό.

Και φρούτα, θεούλη μου τι φρούτα ήταν αυτά!  Θυμάμαι ακόμα τον πατέρα μου να κουβαλάει κάτι δωδεκάκιλα Αμερικάνικα ριγέ καρπούζια και γιαρμάδες που σε κάθε δαγκωνιά τα ζουμιά έτρεχαν στο πηγούνι και το λαιμό. Και πεπόνια που μοσχομύριζαν. Και κεράσια μέλι. Και σταφύλια ολόγλυκα.  Ψωμί, τυρί φέτα και καρπούζι για φαγητό. Η υπέρτατη γεύση.

Πίναμε νερό απ το λάστιχο του κήπου (τι εμφιαλωμένα και πράσινα άλογα), τρώγαμε λουκουμάδες με ζάχαρη, κουλούρι και τριγωνάκι κεφαλοτύρι απ τον πλανόδιο κουλουρά έξω απ την εκκλησία, αμφίβολης καθαριότητας τυρόπιτες και σάμαλι ( Δεν έχω ξαναδοκιμάσει από τότε τέτοια νοστιμιά), κοκ και κορνέ με σαντιγύ, και πάστες νουγκατίνες σοκολατίνες και σεράνο απ τις ΕΒΓΑ της γειτονιάς.

 Γευόμασταν βούτυρα και μαρμελάδες σπιτικές και σπιτικά γλυκά κουταλιού συκαλάκι, περγαμόντο, βύσσινο και πορτοκάλι, νερατζάκι, και φαγητά που δεν τα φτιάχνουν τώρα γιατί είναι κουραστικά. Ροστ μπήφ, μελιτζάνες παπουτσάκια, ιμάμ, παστίτσια, μουσακάδες. Τρώγαμε τόνους κεφτέδες με πατάτες τηγανιτές αλλά ποτέ δεν είμασταν υπέρβαροι γιατί γυρνάγαμε όλη μέρα στους δρόμους και τις αλάνες παίζοντας.

 Μοιραζόμασταν με τις φίλες μας μια πορτοκαλάδα ή γκαζόζα απ το ίδιο μπουκάλι και ποτέ καμμιά μας δεν έπαθε τίποτε. Δεν πολυαρωσταίναμε , αλλά αν τύχαινε να αρρωστήσουμε πάντα υπήρχε μια καλή μάνα ή γιαγιά να μας δώσει λίγο φιδέ και να μας ρίξει βεντούζες να μας δώσει μια κουταλιά Νορισοντρίν, Ιπεσαντρίν ή ασπιρίνη διαλυμένη στο κουταλάκι μαζί με ζάχαρη, ή να μας κάνει μια ένεση με γυάλινη σύριγγα που τη βράζανε στο κατσαρολάκι, και πιο ύστερα να μας διαβάσει κανένα παραμυθάκι για να αποκοιμηθούμε. Και κάτι θερμόμετρα γυάλινα του πεντάλεπτου και στα πόδια του κρεβατιού να γουργουρίζει η γάτα η παρδαλή και να αναδεύεται και να παίζει με την άκρη της κουβέρτας.

Οταν κάναμε ποδήλατο (eska ή velamos) δεν φορούσαμε κράνος και στην πίσω ρόδα βάζαμε πάντα χαρτόνι από πακέττο τσιγάρα πιασμένο με ξύλινο μανταλάκι έτσι για να κάνει θόρυβο και να μας θυμίζει μηχανάκι

 Τ' αδέλφια μας, περνάγανε ώρες έξω απ το σπίτι φτιάχνοντας πατίνια με ρουλεμάν και σανίδια και τα παίρναμε και κατεβαίναμε τις κατηφόρες τις γειτονιάς απλά για να διαπιστώσουμε ότι είχαμε ξεχάσει να βάλουμε φρένο. Κι όταν σηκωνόμασταν μέσα απ τους θάμνους που καταλήγαμε, μαθαίναμε πώς να διορθώνουμε το πρόβλημα των φρένων. Για να μη ξαναπληγώσουμε τα γόνατα μας και να μην αποκτήσουμε ευμεγέθη καρούμπαλα στο κέντρο του μετώπου μας Κι αν τα αποκτούσαμε τα πατάγαμε με εκείνα τα μεγάλα τάλληρα για να μη φουσκώσουν.

Είχαμε φιλενάδες. Βγαίναμε στο δρόμο και τις βρίσκαμε. Παίζαμε μπάλα και κυνηγητό και μήλα και τζαμί στις αλάνες. Τα δοκάρια στα αυτοσχέδια γήπεδα ήταν ή οι σχολικές τσάντες ή τα πουλόβερ κι οι ζακέττες μας κουβαριασμένες και για καλάθια του μπάσκετ είχαμε τα περβάζια των παραθύρων.

 Πόσες φορές δεν σπάγαμε και κανένα τζάμι και εξαφανιζόμασταν όλοι μαζί αφήνοντας τη μπάλα στα χέρια κάποιου συνταξιούχου που την έσκιζε με το σουγιά και την πέταγε στο δρόμο. Ο παλιόγερος !

 Σκάβαμε λακουβάκια για να παίξουμε γκαζές, ακόμα και κουτσό μαζί με τα κορίτσια και αγόρια, χαρτάκια ή απ αυτά που αγοράζαμε απ τα περίπτερα ή με τα χαρτόνια απ τα πακέτα τα τσιγάρα.

 Πηγαίναμε στα σπίτια των φίλων μας και χτυπούσαμε την πόρτα, ή το πιο συνηθισμένο μπαίναμε χωρίς να ρωτήσουμε. Πέφταμε από δέντρα, κοβόμασταν, πληγώναμε τα γόνατα μας και σπάγαμε και κανένα χέρι και οι γονείς μας μάς κατσάδιαζαν κι αυτό ήταν. Λίγο βάμμα στην πληγή κι όξω απ την πόρτα.

 Τσακωνόμασταν και παίζαμε μπουνιές και μαυρίζαμε και μελανιάζαμε και πάλι φιλιώναμε. Παίζαμε ξιφομαχίες με αυτοσχέδια ξύλινα σπαθιά. Τα ακόντια μας ήταν τα κοντάρια απ τις σκούπες ειδικά από εκείνες που τύλιγαν με μια μαξιλαροθήκη και ξαράχνιαζαν τα ταβάνια. Οι ασπίδες μας ήταν τα καπάκια απ τις μεγάλες κατσαρόλες .

 Τρώγαμε ακόμα και σκουλήκια και λάσπες απ τον κήπο. Θυμάστε τη γεύση της λάσπης; Ούτε μάτια βγάλαμε, ούτε τα σκουλήκια έζησαν για πολύ το στομάχι μας.

 Κι όταν η γιαγιά πότιζε τον κήπο τι πλάκα να της πατάς το λάστιχο του ποτίσματος και να της κόβεις το νερό κι εκείνη να φωνάζει.  Κι ο πανικός ακόμα μεγαλύτερος όταν πιάναμε το φλίτ με το εντομοκτόνο για να παίξουμε ανίδεοι για το δηλητήριο που περιείχε.

 Στους ποδοσφαιρικούς μας αγώνες την ομάδα την έφτιαχναν μερικοί, οι υπόλοιποι μάθαιναν να ζουν χωρίς αρχηγιλίκι.  Φεύγαμε απ το σπίτι το πρωί και παίζαμε όλη μέρα ελεύθεροι αρκεί να γυρίζαμε πίσω μόλις άρχιζε να σκοτεινιάζει, ή όταν η μάνα μας έβαζε τις φωνές απ το μπαλκόνι να τσακιστούμε να ανεβούμε για διάβασμα. Δεν είχαμε βιντεοπαιχνίδια ούτε καν τηλεόραση, ούτε κινητά ούτε υπολογιστές ή internet άντε κανένα ραδιόρφωνο με λυχνίες. Το καλύτερο δώρο ήταν ένα μικρό τρανζιστοράκι με εννιάβολτη Bereck για να ακούμε Εθνικό, ή Ενόπλων.

 Πηγαίναμε σχολείο και τα Σάββατα. Τρείς μέρες πρωι, τρείς μέρες απόγευμα. Τετάρτη απόγευμα Πέμπτη πρωί και την πρώτη ώρα Μαθηματικά. Πόσες φορές δεν αισθανθήκαμε το χέρι κάποιου καθηγητή να μας σηκώνει απ τη φαβορίτα ή να μας τραβάει τα αυτιά, η να μας ρίχνει μια σβουριχτή σφαλιάρα. Κι η βίτσα, συνήθως από μουριά να μας πληγώνει την παλάμη. Οι πράξεις μας ήταν δικές μας και οι συνέπειες θα βάρυναν εμάς.

 Ποιος δε θυμάται τις καζούρες ιδιαίτερα στους Θεολόγους, τις Αγγλικούδες και τις Οικοκυρικούδες. Τα παρατσούκλια που τους βγάζαμε οι αφιλότιμες!  Ο γιαουρτάς, ο καρκίνος, ο θέκλας, η θρούμπα, ο φισφιρίκος... Την αγωνία μόλις έμπαινε ο μαθηματικός κι άνοιγε τον κατάλογο. "Γιααααα να σηκωθεί σήμερα η ……" Και μέχρι να πεί την μελλοθάνατη, κόμπος το στομάχι.

 Θυμάστε στα διαγωνίσματα την απεγνωσμένη προσπάθεια να αντιγράψουμε με το βιβλίο στα γόνατα, ή τα σκονάκια κρυμμένα στα μανίκια, ή  που τα γράφαμε με στυλό BIC ή SCHNEIDER πάνω στα πόδια μας και τα καλύπταμε με τις μπλέ ποδιές μας. Μπλέ κοριτσίστικες ποδιές, άσπρο γιακαδάκι και άσπρη μπλέ κορδέλλα στα μαλλιά. Ποδιές που τις μαζεύαμε ψηλά με την ζώνη μόλις βγαίναμε από το σχολείο, αφού στην γωνία περίμενε το αγόρι.

 Κάποιες μαθήτριες όχι τόσο επιμελείς έχαναν την τάξη και ξαναπήγαιναν στην ίδια. Θυμηθείτε πόσες διετείς είχατε στην τάξη σας στο γυμνάσιο. Ήταν εύκολα αναγνωρίσιμες γιατί ήταν περισσότερο ανεπτυγμένες από τις υπόλοιπες...

 Ο πρώτος μας έρωτας ήταν συνήθως αδελφός ή εξάδελφος της καλύτερης φίλης μας. Θυμόσαστε το χτυποκάρδι αλήθεια; Την αγωνία μη μας πάρουν χαμπάρι. Το πρώτο φιλί. Τα ξαναμμένα μάγουλα, το τρελλό χτυποκάρδι, την αγωνία μην θελήσει να αγγίξει το αγόρι κάτι "άλλο" και τότε τι κάνουμε...😊

 Θυμάστε τα πάρτυ γενεθλίων με πορτοκαλάδα ή ΤΑΜ ΤΑΜ, πατατάκια τσιπς και σπιτικό κέϊκ κι αργότερα βερμουτάκι και ξηρούς καρπούς.  Τις άπειρες φορές που χορεύαμε το ίδιο μπλούζ έτσι για να μένουμε πιο πολλή ώρα αγκαλιασμένοι με το αγόρι των ονείρων μας. Την απίστευτη φράση ΤΑ ΦΤΙΑΞΑΜΕ. Τι φτιάξαμε ο Θεός κι η ψυχή μας.

 Υπήρχαν τέσσερις εποχές διακριτές μεταξύ τους. Τα φύλλα των δέντρων έπεφταν το φθινόπωρο και τα μπουμπούκια των λουλουδιών άνθιζαν την άνοιξη. Υπήρχαν δέντρα και κήποι στις αυλές των σπιτιών και πηγάδια και χώμα που μύριζε μετά το πότισμα . Θυμάστε τους πανσέδες; Τα σκυλάκια; Τα χρυσάνθεμα;

 Τις πλεχτές ζακέτες που βάζαμε κάπου μετά το Πάσχα. Τις πρώτες μίνι φούστες..

 Τα καλοκαιρινά βράδια τα βγάζαμε ή στα σκαλιά παρέες παρέες, ή παίζοντας κρυφτό και κρυφτοντένεκο, ή στα καλοκαιρινά σινεμά με τα χαλίκια, τις καρέκλες με το πλαστικό σκοινί, τις μπουκαμβίλιες στη μάντρα , τον πασατέμπο και την πορτοκαλάδα ΠΑΡΘΕΝΩΝ. Αξέχαστα χρόνια.

 Οι γενιές αυτές έβγαλαν μερικούς απ τους καλύτερους επιστήμονες, γιατρούς, μηχανικούς, ανθρώπους εργατικούς και τίμιους οικογενειάρχες και πολλούς άλλους. Τα τελευταία πενήντα χρόνια έγινε έκρηξη σε καινοτομίες και νέες ιδέες. Είχαμε επιτυχίες, αποτυχίες και υπευθυνότητα και μάθαμε να τα αντιμετωπίζουμε όλα.

 Μεγαλώσαμε σαν παιδιά με τις χαρές και τις λύπες, μας. Ζήσαμε. Και θα εξακολουθήσουμε να ζούμε όσο μας χρωστάει ο Θεός, σε πείσμα όλων αυτών που μας πλαστικοποίησαν τη ζωή με δικές τους ιδέες και για δικό τους όφελος.

Με βάση την ανάρτηση του https://apotis4stis5.com/