Κινητό-facebook- internet (προσοχή) - από τον Στέφανο Ξενάκη

Δέκα μέρες διακοπές με τη μητέρα μου και τα κορίτσια και παρατηρώ μικρούς-μεγάλους, Έλληνες-ξένους. Διαπιστώνω πόσο μεγάλη είναι η εξάρτηση σχεδόν όλων μας (βάζω πρώτο τον εαυτό μου) με τις συσκευές μας. Για την ακρίβεια ζούμε μέσα από αυτές.

Μόνο την ώρα που δεν είμαστε στη θάλασσα (ακόμα δεν έχει ανακαλυφθεί το πλήρως αδιάβροχο

κινητό) αποχωριζόμαστε τις συσκευές μας κι αυτό για λίγο. Με το που βγαίνουμε, σκουπίζουμε τα δάχτυλά μας και τσουπ μέσα. Σε κάποια φάση πήγαμε σε ένα γειτονικό ξενοδοχείο να πάρουμε μια κολλητή της κόρης μου και περιμένοντας, στον καναπέ απέναντι, ήταν τέσσερα αγόρια ταυτόχρονα, κολλημένα κυριολεκτικά μέσα στις συσκευές τους.

Μόλις βλέπουμε κάτι όμορφο σπεύδουμε να το φωτογραφίσουμε για να το ανεβάσουμε για να πάρουμε το πολυπόθητο like. Γι’ αυτό τα social είναι γεμάτα από μαλακίες και ασημαντότητες. Στόχος μας είναι να εμφανιστεί αυτή η πολυπόθητη κόκκινη κουκίδα (αχχχχχχ) που μας δίνει τόση χαρά. (υπάρχω κι εγώ) Διάβαζα τις τελευταίες μελέτες για τα κινητά. Κάποιοι από εμάς μπαίνουν στο κινητό τους έως και 500 φορές την ημέρα και το πιάνουμε παραπάνω από 2,000 φορές μέσα στο εικοσιτετράωρο. Πηγαινοερχόμαστε από το ένα στο άλλο δωμάτιο κρατώντας το κινητό λες και θα μας το πάρουν. Δεν μπορούμε να διανοηθούμε ούτε μια μέρα να μην ανεβάσουμε, ή να μη σχολιάσουμε κάτι. Καλύτερα να μην έχουμε ρεύμα παρά wifi. Όταν είσαι ή περάσεις από μια στάση του λεωφορείου δες τους (κι εσένα μαζί) τι κάνουν με τα κινητά.

Υπάρχει επιστημονική εξήγηση: η ενασχόληση με το κινητό εκκρίνει ντοπαμίνη, έναν από τους νευροδιαβιβαστές της «ευτυχίας». Το κακό με την ντοπαμίνη είναι ότι είναι άκρως εθιστική. Δρα στα εγκεφαλικά κύτταρα όπως η κοκαϊνη στον οργανισμό. Όσο πιο πολύ μπαίνεις τόσο πιο πολύ θέλει να ξαναμπείς και στο τέλος παθαίνεις κατάθλιψη. Επισήμως πλέον η υπερβολική χρήση social είναι από τις κορυφαίες αιτίες της κατάθλιψης.

Μεγάλη προσοχή στα παιδιά. Συχνά η ταμπλέτα ή οι συσκευές είναι ο τρόπος για να τα κρατήσουμε απασχολημένα και στο τέλος εθίζονται. Μετά τους γκρινιάζουμε για την υπερβολική χρήση όταν στο φινάλε τα παιδιά κάνουν αυτό που κάνουμε κι εμείς. Όταν είσαι εξαρτημένος και τα παιδιά σου θα καταλήξουν να είναι εξαρτημένα. Πρόσφατα ήμουν με μια φίλη και την κόρη της. Καλή μάνα. Όταν ρώτησα την κόρη της τι παραπάνω θα ήθελε από τη μαμά, η αυτόματη απάντησή ήταν να είναι λιγότερο στο κινητό. Η φίλη μου διαφώνησε όπως και οι περισσότεροι θα κάναμε στη θέση της. Βλέπεις ο εξαρτημένος είναι ο τελευταίος που παραδέχεται την εξάρτησή του.

Κάτι ακόμα. Η υπερβολική χρήση social φέρνει και για άλλο λόγο δυστυχία: η σύγκριση είναι ο κλέφτης της χαράς. Μπαίνεις μέσα και βλέπεις παντού χαμογελαστές φάτσες, ταξίδια, χαμογελάκια κλπ και στο τέλος λες πόσο μαλάκας είμαι εγώ. Αμ δεν είσαι. Το ίδιο λέει κι ο άλλος. Και δυστυχείς και θυμώνεις λοιπόν. Επίσης μην βάζετε τα παιδιά σας είτε μικρά είτε μεγάλα στο τριπάκι των selfie και του συστήματος. Μην τα κάνετε από νωρίς μαριονέτες στο κυνήγι των like. Θα δυστυχήσουν πριν την ώρα τους.

Πρακτικά tips για την αντιμετώπιση της εξάρτησης:
1) Βγάζεις άμεσα όλες τις ειδοποιήσεις από το κινητό του. (viber, whatsapp, messenger κλπ). Σκοτώνουν τις στιγμές σου. Σκοτώνουν την παραγωγικότητά σου. Σκοτώνουν τη ζωή σου. Με το που κάνεις μια σημαντική κουβέντα με τα παιδιά σου, τους συνεργάτες σου, τον άνθρωπό σου, σου έρχεται το μπιπ και στα καταστρέφει όλα. Είναι παντελής έλλειψη σεβασμού προς τον άλλο να πηγαινοέρχονται μηνύματα όταν μιλάς μαζί του. Άσε που η έρευνα λέει ότι από τη στιγμή που είσαι σε ειρμό κάνοντας οτιδήποτε και σου έρθει ειδοποίηση ή μήνυμα, σου παίρνει 16-21 λεπτά να επανέλθει η συγκέντρωσή σου εκεί που την άφησες. Είναι σα να ανάβεις το τζάκι, να σου έρχεται ένα μπουγέλο να τη σβήνει και να πρέπει να το ξαναανάψεις. Δεν υπάρχει πρόβλημα χρόνου. Πρόβλημα συγκέντρωσης υπάρχει. Όταν κάνεις κάτι σημαντικό πάντα να σβήνεις το κινητό. Θα δεκαπλασιάσει την παραγωγικότητά σου. Όταν το ανοίξεις θα δεις ποιος σε πήρε και θα τον πάρεις πίσω εφόσον μπορεί κι αυτός να μιλήσει.
2) Το κινητό να μην είναι το τελευταίο που κάνεις το βράδυ και το πρώτο το πρωί. Το βράδυ αποδεδειγμένα χαλάει την ποιότητα του ύπνου σου και το πρωί ροκανίζει την πολύτιμη πρωινή σου ενέργεια. Το κινητό το βράδυ να το φορτίζεις σε άλλο δωμάτιο από αυτό που κοιμάσαι και για λόγους υγείας.
3) Όταν βγαίνεις έξω, δοκίμασε να μην πάρεις το κινητό σου μαζί. Το έχω ξεκινήσει κι έχει αλλάξει η ζωή μου αλλά και την ποιότητα της διασκέδασής μου. Από τη στιγμή που οι περισσότεροι είμαστε πρεζόνια με τα κινητά, ο μόνος τρόπος να γλιτώσεις από την πρέζα είναι να μην είναι διαθέσιμη. Θα αρχίσεις πραγματικά να ακούς αυτά που σου λέει ο άλλος, θα απολαμβάνεις τη στιγμή, θα παρατηρείς. Δεν θα πιστεύεις πόσο όμορφα περνάς. Κυριολεκτικά ελεύθερος. Αν είσαι Ντάλτον, μόνο όταν αφήσεις τη μπάλα που κουβαλάς, θα καταλάβεις πόσο βαριά ήταν. Προ διετίας είχα πάει να δω τους καταρράκτες του Νιαγάρα. Γνώρισα έναν Γάλλο. Όταν τραβούσα βίντεο και τον ρώτησα γιατί δεν τραβάει, μου είπε ότι δεν έφερε το κινητό μαζί για να το ζήσει 1000%. Δεν θα το ξεχάσω.
4) Για τα παιδιά: Αντί να τσακώνεστε για τα tablet ή τα κινητά, αγοράστε από το ίντερνετ μια από τις ειδικές εφαρμογές που ελέγχουν την χρήση του κινητού. Μπορείς να δεις και που μπήκε το παιδί σου, αλλά κυρίως κάνει monitor το χρόνο χρήσης κι από κάποιο χρονικό όριο και μετά, που θα έχεις συμφωνήσει με το παιδί σου, σβήνει από μόνη του. Έτσι, ούτε θα πλακώνεσαι άσκοπα με το παιδί σου, αλλά κυρίως θα τον βοηθήσεις στη διαθέσιμη ώρα που έχει, να κάνει τις καλύτερες επιλογές.

Η υπερβολική χρήση των συσκευών είναι από τα σημαντικότερα θέματα της εποχής μας και μόνο εάν συνειδητοποιήσει ο καθένας μας το πρόβλημά του, θα μπορέσει να το λύσει.

Στέφανος Ξενάκης

 https://www.facebook.com/stefanos.xenakis